De oncologiefysiotherapeut richt zich op het behandelen van bewegingsproblemen ten gevolge van kanker of ten gevolge van de medische behandelingen tegen kanker. Voorbeelden van problemen die op kunnen treden zijn: spierkrachtverlies, conditieverlies, pijn, vermoeidheid, kortademigheid, schade aan het hart, stijfheid in gewrichten en spieren, huidveranderingen, littekenweefsel en lymfoedeem.
Kennis van de ziekte, medische behandelingen en gevolgen hiervan zijn van belang om de oncologische patiënt zo optimaal mogelijk te kunnen begeleiden. De oncologiefysiotherapeut is geschoold om recente testen en behandelmogelijkheden in te zetten. Daarnaast heeft zij de vaardigheid om met alle betrokken partijen op medische gebied te kunnen overleggen.
De oncologiefysiotherapeut kan ingezet worden in alle fasen van de kanker.
- In de curatieve fase is de behandeling gericht op het bestrijden van de kanker. Hierbij helpt de oncologiefysiotherapeut om verminderde vaardigheden zoals conditieverlies en spierkrachtverlies te beperken. Hiernaast is voorlichting en verlichten van spanningsklachten een onderdeel.
- In de herstelfase gaat het om de conditie, spierkracht, bewegelijkheid en kwaliteit van leven terug te krijgen. Hierdoor krijgt de oncologische patiënt weer de regie over zijn of haar activiteiten in het dagelijks leven.
Als de patiënt vanuit het ziekenhuis ‘schoon’ is verklaard zijn er soms nog wel blijvende gevolgen zoals vermoeidheid of bewegingsproblemen. Goede nazorg is hierbij erg belangrijk omdat als de patiënt genezen is, vaak nog wel de gevolgen van de ziekte en medische behandelingen wordt ervaren.
- De patiënt is in de palliatieve fase wanneer er geen genezing meer mogelijk is en de behandelingen niet meer op genezing zijn gericht maar op pijnvermindering of behoudt van kwaliteit van leven. De tijdsduur van deze fase varieert van weken tot jaren. Hierdoor lijkt kanker een chronische ziekte te worden in deze fase. Dit heeft fysieke, psychische en sociale gevolgen. De kwaliteit van leven en de wens van de patiënt staan in deze fase centraal. De oncologiefysiotherapeut kan helpen om zolang mogelijk een actief leven te leiden en ondersteunt en coach de patiënt.
- In de terminale fase nadert het levenseinde van de patiënt. Een moeilijke periode waarbij de patiënt afscheid moet nemen van zijn naasten. In deze fase kan de oncologiefysiotherapeut helpen om het laatste stukje van het leven dragelijk te houden. Denk hierbij dat we meedenken naar de meest comfortabele houding, ademhalingsoefeningen geven om bij benauwdheid verlichting te ervaren en ontspanningsoefeningen geven om de pijn en mogelijke angst te kunnen verminderen.